شما را مستهلک نکند: روانشناسی روسی بولما زایگارنیک که به رستورانی اتریشی رفته‌بود با پدیده جالبی روبه‌رو شد. او متوجه شد که پیش‌خدمت‌ها به طرز خارق‌العاده‌ای تمامی سفارشات مشتریان را حفظ می‌کنند و بدون نوشتن سفارش‌ها تا زمانی که غذای مشتریان آماده شود، سفارشات از ذهن آنها خارج نمی‌شود. اما نکته‌ی جالب برای زایگارنیک این بود که با فاصله‌ی کوتاهی از تحویل غذا، همه چیز از ذهن آن ها پاک می‌شود.
زایگارنیک در آزمایشگاه روانشناسی خود از گروهی از افراد خواست تا به مجموعه‌ای از سوالات پاسخ دهند. در حین انجام تکلیف از برخی از آنها خواسته شد تا تکلیف را نیمه‌کاره رها کنند و سایرین تا انتها به انجام تکالیف پرداختند. سپس از همه در مورد سوالات پرسیده شد. افرادی که تکالیف را نیمه کاره رها کرده بودند به احتمال بیشتری سوالات را به خاطر می‌آوردند.
او این پدیده را اثر زایگارنیک نامید. هنگامی که ما تکلیفی را شروع کرده اما به پایان نرسانده‌ایم، دچار تنش درونی و اشتغال ذهنی می‌شویم و این موضوع سبب می‌شود تا جزئیات بیشتری از تکلیف در حافظه ما جای بگیرد. هنگامی که تکلیف را به پایان می‌رسانیم این اشتغال ذهنی از بین می‌رود.
کنت مک گرا به دنبال این بود که میزان درگیری ذهنی افراد با تکالیف ناتمام را بسنجد. در آزمایش او، گروهی از افراد می‌بایست پازلی را حل می‌کردند، اما پیش از آن که بتوانند پازل را به اتمام برسانند مک گرا اعلام کرد که زمان آنها به اتمام رسیده و دیگر نباید کار خود را ادامه دهند. او سپس اتاق آزمایش را ترک کرد و بدون این که شرکت کنندگان بدانند آن ها را زیر نظر گرفت. حدود 90 درصد از شرکت کنندگان پس از خروج او به تکمیل پازل ادامه دادند!
همه‌ی ما بارها و بارها اثر زایگارنیک را تجربه کرده‌ایم. پس از یک امتحان، سوالاتی را که پاسخ نداده و یا به اشتباه پاسخ می‌دهیم را بهتر به یاد می‌آوریم. فیلم‌های سریالی نمونه‌ی دیگری از به کارگیری این اثر هستند. همچنین هر قسمت از یک سریال با نیمه کاره رها شدن موضوعی جدید به پایان می‌رسد تا بیننده تمایل بیشتری برای ادامه سریال پیدا کرده و بار دیگر به دنبال به اتمام رساندن آن باشد. شاید اثر زایگارنیک حتی بتواند توضیح دهد که چرا وقتی فردی ما را طرد می‌کند نسبت به او جذب می‌شویم و چیزهایی را که به دست نمی‌آوریم دوست می‌داریم!
نکته راهبردی:
☑️ما نبايد برای ذهن از عمد و مرتبا ابهام آفرينی كنيم تا ذهن انرژی ما را خرج آنها كند. چون ما به ذهن و انرژی آن نيازهای ضروری بيشتری داريم و بايد صرفه‌جويی كنيم.
☑️مثل ویندوز عمل نکنید! از زمانی که ویندوز آمده ما یادگرفته‌ایم که مثل ویندوز، پنچره، پرونده، کارهای مخلتفی را همزمان باز کنیم. اما یادمان باشد تعداد پرونده‌ها از یک تعداد که بیشتر شد کارآیی پایین می‌آید. سعی کنید کارهای ناتمام را اولویت‌بندی کنید و روی کاغذ بنویسید و تک تک به آنها بپردازید تا پرونده‌شان بسته شده و ازذهن خارج شوند.
☑️همیشه این قاعده را رعایت کنید: اول کارهای مهم تر
(first things first) نه صرفا در رسیدگی بلکه اصولا در تعریف امور.
@selfh