در تيپ‌شناسی کهن‌الگويی اگر چه انسانها با هم متفاوتند، اما تعداد محدودی سناريو وجود دارد که افراد بر مبنای تاثيرات ژن‌‌ها، مزاج و تجارب زندگیِِ همان کاراکتر يا منش، مستعد انجام و تکرارِ يک يا چند سناريوی باستانی يا کهن الگو می‌شوند. در داستان اسطوره‌ها دو راهی‌هایی که براي هر سناريو وجود دارد و همينطور تعادل و عدم تعادل هرکدام ازآنها ترسيم شده‌ست.
ضمنا گاهی اين سناريوها در ما "زمان دار" هستند و در سن خاصی روشن يا خاموش می‌شوند مانند کهن‌الگوی مادر (دِميتر) که از زمان بارداری در شخص فعال می‌گردد و از خصوصيات اين تيپ، بخشش، تغذيه رسانی و سرپرستی، مهر و در عين حال کنترل ديگران است که در مردان نيز وقتی حمايت و سرپرستی گروه و يا فردی را به عهده می‌گيرند، اين آرک تايپ فعال می‌شود!
مثال ديگر، کهن الگوی "آپولو"ست که الگوی مورد پسند جامعه برای مردان‌ست زيرا چنين افرادی، برنامه ريزانی با چشمان تيزبين و دقيق و اخلاق گرا هستند که ضعف آنها در بخشهای عاطفی‌اشان است.
اسطوره شناسان نئويونگين برای يافتن تيپ اصلی و غالب افراد چه برای مشاوره و رفع مشکلات و چه برای پيداکردن استعدادهای پنهان آنها و بعدها برای بهبود وضعيت سازمان‌ها (مديريت منابع نيروی انسانی)، چند تيپ اصلی را به عنوان قالب‌های نمونه انتخاب کردند که می‌توان خود را بر اساس همان رفتارهای تکراری که با مثال توضيح داده شد، در اين قالب‌ها برد تا تيپ اصلی را يافت و براين اساس به اشتياق و استعدادهايمان که برای انتخاب رشته خود و فرزاندن و همچنين جايگاه شغلی مناسبمان، لازم‌ست پي‌برد.
يافتن خود واقعی ما همچنين باعث مي‌شود بدانيم نقاط قوت و قابل رشد و حتي نقاط آسيب‌پذير و آسيب زننده‌ی ما چگونه‌ست و چه‌طور می‌توانيم ارتباط متناسب با جفت و يا همکاران و حتی خانواده‌ی خويش داشته باشيم. دانش روانشناسی تحليلی همچنين می‌تواند به ما کمک کند تا خودمان را در تمیاميت آنچه هستيم، بپذيريم و با بحرانهايی که در دوران مختلف زندگي پيش می‌آيد، آشنا شويم. و خلاصه آنکه می‌توانيم در انتخاب‌هايمان که مهم‌ترين بخش زندگی ماست، مثبت و بهينه عمل کنيم.
آگاهي در مورد اساطير و کهن الگوهاي درون، خودشناسی را ارتقاء می‌دهد و موجب خودپذيری و سرور می‌شود
و سُــــــرور يعنی
عاطفه‌ای همراه با ارج نهادن بر آگاهی، خُلقی که از طريق بالقوه را به فعليت رساندن، تجربه می‌شود
رولومی" روانشناس بزرگ از کتاب شهامت خلق کردن"
توضیح: کهن الگوها (Archetypes) در روان ما به صورت بالقوه و به صورت فرمانروایانی که خواهان رشد و رها شدن
هستند و يا رب النوع‌هايی که بايد به زنجير کشيده شوند وجود دارند
تالیف: عاطفه برزین